شمال نیوز: همزمان با سال 57 خورشیدی و به اوج رسیدن جنگ میان مجاهدان افغان و نیروهای شوروی سابق، مهاجرت اتباع افغان به کشورهای مختلف از جمله ایران آغاز شد و با روی کار آمدن طالبان در این کشور به اوج خود رسید. 

طبق آمار، از آن سال تاکنون بیش از سه میلیون مهاجر افغان وارد ایران شده‌اند که فقط 800 هزار نفر از آنها پناهنده و مابقی اتباع غیرمجاز به شمار می‌روند. بسیاری از فرزندان این مهاجران در ایران متولد شده‌اند و نیاز به تحصیل و آموزش جزو اساسی‌ترین نیازهای آنها محسوب می‌شود.
 
در سال‌های گذشته، همزمان با نزدیک شدن به اول مهر و آغاز فصل مدارس، مهاجران افغانستانی مقیم ایران با مشکلات زیادی همچون نداشتن مدارک معتبر اقامتی برای ثبت‌نام در مدارس ایران و عدم توانایی پرداخت شهریه توسط خانواده‌هایشان مواجه بوده‌اند. در گذشته، وجود این مشکلات موجب می‌شد که نخبگان و تحصیلکردگان جامعه مهاجر، نسبت به تأسیس مدارسی به نام «مدارس خودگردان» در مناطق مهاجرنشین همچون تهران و مشهد اقدام کنند.
 
بسیاری از فرزندان مهاجران غیرقانونی افغان مجبور به تحصیل در چنین مدارسی بودند، اما مدارک و گواهی صادر شده از سوی این مدارس در بسیاری از موارد مورد تأیید سیستم آموزشی ایران و حتی وزارت معارف افغانستان قرار نمی‌گرفت و همین موضوع، یکی از چالش‌های بزرگ در برابر دانش‌آموزان افغان بود.
 
رهبر معظم انقلاب در تاریخ 94.2.27 طی حکمی خطاب به مسئولان کشور فرمودند: «هیچ کودک افغانستانی حتی مهاجرینی که به صورت غیرقانونی و بی‌مدرک در ایران حضور دارند، نباید از تحصیل بازبمانند و همه آن‌ها باید در مدارس ایرانی ثبت‌نام شوند.»
 
مسلماً این دستور، چراغی روشن در مسیر رو به آینده جوانان مهاجر افغان است و تأثیر به‌سزایی در علم‌آموزی و رفع مشکلات آنان خواهد داشت.
 
طبق آمار، تعداد دانش‌آموزان افغانستانی در سال 92، حدود 330 هزار نفر برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود امسال - بعد از دستور مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تحصیل همه دانش‌آموزان افغان - حدود 100 تا 250 هزار نفر به این تعداد افزوده شود.
 
تمام کودکان و نوجوانانی که در این گزارش مشاهده می‌کنید، فرزندان مهاجران غیرقانونی هستند که در کمپ زندگی می‌کنند. تعدادی از آن‌ها در مدارس کمپ درس خوانده‌اند و عده‌ای هم به دلیل نداشتن حق تحصیل در مدارس عادی یا عدم توانایی در پرداخت هزینه‌های آن، قادر به تحصیل یا ادامه درس‌آموزی نبوده‌اند و مجبور شده‌اند ترک تحصیل کنند و در مسیر امرار معاش برای کمک به خانواده خود گام بردارند. اما از امروز دیگر هیچ نگرانی از بابت تحصیل در هیچ مقطعی و در هیچ نقطه ای از کشور برای هیچکدامشان وجود نخواهد داشت.
 
کودکان و نوجوانان افغان می‌توانند نقش آینده‌سازان کشورشان را ایفا کنند؛ کشوری خسته از جنگی که سال‌هاست آنها را عقب می‌راند. اما این نقش، زمانی رنگ و بوی جدی‌تر به خود می‌گیرد که آنان بتوانند از حق تحصیل برخوردار باشند؛ حقی که سال‌ها از آن محروم بودند. گزارش تصویری زیر از امین حسروشاهی کودکان کار افغان که تاکنون از حق تحصیل محروم بوده‌اند را به تصویر می‌کشد.

                                          منبع: خبرگزاری ایسنا